Lunchsessies

Exclusief voor deelnemers en samenwerkingspartners

Ons kenniscentrum organiseert gratis online lunchsessies over thema’s die leven in de praktijk.
Tijdens deze sessies delen we informatie of gaan we met elkaar in gesprek om informatie en ervaringen uit te wisselen.

Bijeenkomst 6 - 19 september 2024 van 12.00-13.00u

Lunchsessie over systeemgericht werken in gezinnen met LVB-problematiek: MST-ID en MDFT-LVB

Bij jongeren met ernstige gedragsproblemen worden verschillende (bijkomende) problemen gezien, zoals uitval of vastlopen op school, loverboyproblematiek/mensenhandel, maar ook verslaving of delictgedrag. Er zijn vaak grote zorgen over deze jongeren en hun gezinnen. Deze jongeren en hun ouders komen er soms samen niet meer uit, waardoor uithuisplaatsing dreigt.

Voor deze jongeren en hun gezinnen zijn de interventies MST en MDFT ontwikkeld. Beide hebben als doel om het probleemgedrag van de jongere te doen afnemen/stoppen en dreigende uithuisplaatsing van de jongere te voorkomen. Beide zijn effectief volgens goede aanwijzingen.

Maar wat is er mogelijk als de jongere en/of een of beide ouders op LVB-niveau functioneren? Verwijzende instanties twijfelen aan de leerbaarheid van deze gezinnen en de effectiviteit van een systemische interventie. Dat deze twijfel niet terecht is, zal blijken uit deze lunchsessie. Daarin worden de LVB-varianten van deze twee systemische interventies besproken: MST-ID en MDFT-LVB.

In deze lunchsessie zal worden toegelicht wat de interventies inhouden en hoe ze zijn aangepast om in te zetten in gezinnen met LVB-problematiek.

MDFT-LVB (Multidimensionele Familietherapie)

Door Dianne Maarleveld – Systeemtherapeut en MDFT-therapeut- supervisor en trainer MDFT-LVB en Brenda Cooiman: Klinisch psycholoog-psychotherapeut en MDFT-therapeut-supervisor en trainer MDFT-LVB. Beiden zijn werkzaam bij Reinaerde en docent van de Training MDFT-LVB.

Binnen MDFT-LVB is een vertaalslag gemaakt naar toepassing bij gezinsleden met een LVB op basis van de Richtlijn Effectieve Interventies LVB. MDFT kent drie fases. Fase 1 bestaat uit alliëren, analyseren en taxeren (waarbij ook het genogram en de hermeneutische cirkel worden gebruikt). Fase 2 betreft de veranderfase en Fase 3 is de fase van bestendigen. Er wordt gewerkt met de jongere, de ouders, het gezin en het buitengezinse systeem.

MST-ID (Multisysteem Therapie)

Door Harm Jan Blokzijl – Systeemtherapeut en MST-ID Expert / Trainer bij MST-Nederland/België.

Binnen MST-ID wordt gewerkt aan drie hoofddoelen: de jongere kan thuis blijven wonen; gaat naar school, werkt of heeft een passende dagbesteding; laat geen nieuw delictgedrag zien en komt dus niet op een negatieve manier in aanraking met de politie. Alle leefgebieden van de jongere en diens gezin worden tijdens de behandeling betrokken. De MST-ID-therapeuten zijn aanvullend getraind in het herkennen en afstemmen op de mogelijkheden van het gezin en interventies dusdanig aan te passen dat deze uitgevoerd kunnen worden door het gezin.

Aanmelden kan tot en met zondag 15 september 2024.

Op maandag 16 september 2024 sturen we iedereen die zich heeft aangemeld de MS Teams-link naar de lunchsessie.

Terugblik van de bijeenkomsten en presentaties

Bijeenkomst 5 -26 maart 2024

Lunchsessie LVB+

Mensen met een licht verstandelijke beperking (LVB) en complexe bijkomende problemen worden vaak aangeduid als LVB+. Naast de LVB is er altijd sprake van één of meerdere vormen van ernstig probleemgedrag en psychische problematiek, zoals agressieproblematiek, (ernstig) middelengebruik en/of criminaliteit. Van de professionals die werken met deze doelgroep wordt flexibiliteit, geduld en creativiteit gevraagd.
Lees hier meer over LVB+.

In deze lunchsessie vertelden drie deelnemers van het LKC LVB (Lievegoed, Middin en Cordaan) over de manier waarop zij hun cliënten met LVB+ ondersteunen.

Bijeenkomst 4 - 11 december 2023

Kennisimplementatie & kennisborging

Het thema van deze lunchsessie was kennisimplementatie en kennisborging.
Dit thema vinden onze deelnemers belangrijk om met elkaar het gesprek over aan te gaan/over uit te wisselen.

Twee deelnemers van ons kenniscentrum, Prisma en Prinsenstichting, vertelden over wat zij hebben gedaan om kennis en expertise te implementeren bij medewerkers en die te borgen.

Persoonlijke en inhoudelijke ontwikkeling van medewerkers t.a.v. complexe zorgvragen
Lonneke Groothuis – Intern crisisregisseur en adviseur zorgbeleid LVB en crisis bij Prisma

Ted Broeren – SPV en systeemtherapeut en initiatiefnemer van Centrum2020

Stichting Prisma (aanbieder VG-zorg in Brabant) zag en ziet een toename van zorgvragen op het snijvlak van VB, psychiatrie en complex gedrag. Daarnaast of tegelijkertijd is er sprake van personeelsverloop en verzuim en de inhuur van extern personeel (PNIL). Om hier iets tegen/aan te doen, is Prisma een partnerschap met Centrum2020 aangegaan met als doel om de benodigde expertise langdurig te bestendingen in een team. De samenwerking is gestart met een integraal plan van aanpak, waarbij ingezoomd is op 1 locatie. Een van de voorwaarden was dat het hele MT aangaf te willen investeren in deze nieuwe aanpak. Om die aanpak goed aan te laten sluiten en de kans van slagen te vergroten, is het belangrijk om helder te krijgen hoe het team is samengesteld, in welke fase het team zich bevindt, hoe ze samenwerken, of er conflicten zijn, hoe het zit met de veiligheid en met verzuimkosten etc. Ook wordt duidelijk wat ieders kwaliteiten zijn, waar ieders krachten liggen. Nagegaan moet worden hoe je die goed kunt inzetten om effectiever met elkaar te werken.

Gezamenlijk is geïnvesteerd in de persoonlijke en inhoudelijke ontwikkeling van medewerkers middels medewerker- en locatiegebonden ontwikkeltrajecten met een sterke focus op ‘vakinhoudelijke coaching & training on the job’. De medewerkers misten de tools om cliënten goed te begeleiden. Daarom werd theorie aangeboden en het handelen voor- en samengedaan in praktijksituaties. Zo werd kennis omgezet in kunde; zo ontstaat er vakmanschap. Een deel van de deelnemers leert vervolgens om collega’s te verrijken met de kennis en vaardigheden die ze hebben opgedaan.

Belangrijk is om ook nadruk te leggen op de persoonlijke effectiviteit en ontwikkeling. De mindset van een medewerker moet zo ingesteld zijn dat vakinhoudelijke kennis en vaardigheden kunnen landen. Alleen met de juiste mindset kan iemand ook vakinhoudelijk veranderen.

Ook moeten de leidinggevende en de gedragswetenschapper mee worden genomen in het profiel: Wat hebben zij nodig om een team mee te nemen in dit proces? Hoe moeten zij aangestuurd worden?

Medewerkers die aan dit traject hebben meegedaan ervaren meer werkgeluk, meer eigenaarschap, betere teamsamenwerking, meer competenties en een toename van effectiviteit. Er wordt gericht geïnvesteerd om dit ook blijvend te borgen.
Bij teams is gezien dat het verzuim en verloop lager zijn en meer stabiliteit is gekomen. Dat merken de cliënten ook. Zij ontregelen minder.

De zogenoemde sterkhouders van het team en de positieve opvallers zorgen ervoor dat deze positieve ontwikkeling niet afzwakt. Zij zorgen voor de continuïteit. Ook zijn de gedragskundige en manager daarvoor essentieel en dan met name hun aanwezigheid op de groep; zij coachen en zijn steunend aanwezig.
De teams maken zelf een plan van aanpak voor hoe ze het volgende jaar verder willen gaan.

Download hier de presentatie van Ted en Lonneke.

Meer informatie over Prisma.

Meer informatie over Centrum2020.

Verlengde-arm-constructie (coördinerend regiebegeleider) – voor de implementatie en borging van kennis en expertise.

Miranda Kaandorp – o.a. strategisch manager LVB/MVB intensief complexe zorg bij Prinsenstichting

Josje den Hartog-Bakker – Gz-psycholoog bij Prinsenstichting

Barry Ernst – coördinerend regiebegeleider bij Prinsenstichting

Behandelcentrum De Schar (onderdeel van Prinsenstichting) is een 3-milieusvoorziening in Schagen waar jongeren met een LVB tot 23 jaar verdeeld over 6 groepen leven, wonen en werken/naar school gaan. Er is dagbehandeling aanwezig, maar indien passend in hun behandeling, gaan de kinderen extern naar school of te werk.

Alweer 7 jaar terug is het initiatief ontstaan om met de verlengde-arm-constructie te gaan werken. Aanleiding hiervoor was dat op een woning de orthopedagoog minder beschikbaar was dan op dat moment nodig was en er waren vacatures open voor de behandeltak. Dit is samengepakt en toen is besloten dat het anders georganiseerd moest worden. Een van de collega’s had de opleiding hbo-pedagogiek afgerond en die persoon kende de doelgroep heel goed. Ze zijn met elkaar in gesprek gegaan en ook cliënten hebben meegedacht. Die collega is toen toegevoegd aan het behandelteam van die woning. Dus een vraag vanuit de praktijk en arbeidsmarktproblematiek hebben tot dit initiatief van de ‘verlengde-arm-constructie’ geleid.

Deze constructie wordt nu ingezet om de behandeling van deze jongeren zonder onderbrekingen te continueren op de woning. Naast een therapeut en regiebehandelaar zijn er hbo-opgeleide begeleiders die de functie van coördinerend begeleider invullen. Zij vormen de schakel tussen de regiebehandelaar en de begeleiders op de woning en bevorderen de uitvoering van de behandeling op de woning. Deze persoon is een ‘verlengstuk’ van de orthopedagoog en loopt ook op de locaties mee. De hoofdbehandelaar blijft eindverantwoordelijk. Het is dus een laag die erbij gekomen is. Voor jongeren betekent dit dat er geen onderbrekingen zijn in de behandeling. Voor hbo-geschoolde begeleiders is het een carrière-optie erbij. Voor regiebehandelaren betekent het een verlichting van hun takenpakket. Via deze constructie wordt de implementatie en borging van behandelkennis en -expertise bevorderd.

Ervaringen en hobbels
Teams ervaren het als prettig dat iemand mee komt doen en kijken en dat er ogen vanuit het behandelteam op de groep zijn.

Ook is nu duidelijker dat de behandeling niet alleen in de kamer van de therapeut plaatsvindt, maar dat het juist overal en op elk moment van de dag gebeurt. Voorheen werd het dagelijks begeleiden niet als behandeling gezien, nu wel. De algemene momenten op de groep zijn nu onderdeel van behandeling. Het is nu meer een doorlopend geheel.

In het begin was er de angst dat het vakgebied van de orthopedagoog in gevaar zou komen. Maar omdat de visie op behandeling beter is geworden en er nu geldt dat je het samen doet en niet alleen in de therapieruimte, is die angst er niet meer.

Een casus wordt aangehaald van een meisje van 18 jaar met o.a. trauma en gehechtheidsproblematiek. Ze heeft schrijftherapie gehad. Dit werd al voorbereid op de groep voordat ze naar de therapiesessie ging. Daarna was er ruimte voor regulering met de ‘verlengde arm’. Iedereen wist wat er met haar aan de hand was en wat er speelde. Haar levensverhaal is nu opgeschreven.

De functie van verlengde arm/coördinerend regiebegeleider wordt bekostigd vanuit de behandeling.

Er wordt niet gewerkt met teamleiders, maar wel met teamcoaches die coachen op zelforganisatie, kwaliteit van zorg en het behandelklimaat. Deze teamcoach en de ‘verlengde arm’ zorgen voor de teammedewerkers.

Download hier de presentatie van Miranda, Josje en Barry.

Meer informatie over de Schar, locatie van Prinsenstichting.

Bijeenkomst 3 - 23 maart 2023

Methoden speciaal ontwikkeld voor mensen met een LVB

Het aantal methoden dat speciaal ontwikkeld is voor jeugdigen of (jong)volwassenen met een LVB is nog steeds beperkt, terwijl methoden voor mensen zonder een LVB onvoldoende aansluiten bij mensen met een LVB.

Een aantal deelnemers van ons kenniscentrum heeft daarom zelf een methode ontwikkeld voor jeugdigen en/of (jong)volwassenen met een LVB en daar in de afgelopen jaren al goede ervaringen mee opgedaan of zelfs al onderzoek gedaan naar de effectiviteit. Drie van deze deelnemers hebben verteld over hun methode:

Flink! door Nella Kruider en Roos Eichhorn, trainers van Flink! bij Ons Tweede Thuis

Flink! is een training voor mensen met een matig of licht verstandelijke beperking en is bij Ons Tweede Thuis ontwikkeld. Flink! laat de deelnemers ervaren dat ze zich prettiger kunnen voelen, zelfverzekerder kunnen zijn en dat ze sociale contacten kunnen leggen en onderhouden. Het is een training voor het ontwikkelen van zelfbewustzijn, ego-sterkte en sociale weerbaarheid.

De training bestaat uit 3 modules: ‘Ik ben’, ‘Ik voel’ en ‘Ik wil’.

Module 1 – ‘Ik ben’ – is gericht op het versterken van het zelfbeeld van de deelnemer, om te kijken wie hij/zij is en waar hij/zij van houdt.

Module 2 – Ik voel’ – gaat over het herkennen van de eigen emoties, hoe dit voelt bij de persoon en hoe dit eruitziet bij een ander.

In module 3 – ‘Ik wil’- leert een deelnemer voor zichzelf op te komen en zijn eigen mening te vormen.

De training is vooral een ‘doe-training’ die wordt ondersteund met veel beeldmateriaal. Download hier de presentatie over Flink!

Meer informatie: https://flink.onstweedethuis.nl/

De Ollie-methode door Nicole Jeunet, orthopedagoog bij Amarant

Voor een effectieve hulpverlening of ondersteuning aan mensen met een LVB is het belangrijk om stil te staan bij de impact van de LVB voor de persoon zelf, maar ook voor zijn/haar omgeving. De Ollie-methode is een psycho-educatieve behandelmodule voor jongeren vanaf 10 jaar en (jong)volwassenen met een LVB en hun omgeving. Deelnemers leren wat het hebben van een LVB voor hen en mensen in hun omgeving betekent en hoe ze daarmee om kunnen gaan.

Uitleg over een LVB wordt op een herkenbare, begrijpelijke en beeldende manier gegeven die aansluit bij de deelnemers. Zo bijvoorbeeld gesproken over het Langzaam Verwerkend Brein en niet over een licht verstandelijke beperking.

Het psycho-educatiepakket bestaat uit een scholing en handleiding voor de professional en daarbij behorende platen (illustraties met tekst) die de taal ondersteunen. Elke plaat gaat over een thema rondom het hebben van een LVB.

Download hier de presentatie over de Ollie-methode.

Meer informatie: https://www.amarant.nl/dit-ben-ik

De Groeifabriek door Fenneke Verberg, gedragswetenschapper en trainer bij Pluryn en mede-ontwikkelaar van De Groeifabriek

Jongeren met een LVB hebben een grotere kans op het ontwikkelen van mentale gezondheidsproblemen. Een groeimindset (het geloof in de veranderbaarheid van eigenschappen als intelligentie, persoonlijkheid en gedrag) is gerelateerd is aan minder mentale gezondheidsproblemen.

Mindset-interventies voor jongeren zonder een LVB laten veelbelovende resultaten zien t.a.v. de ontwikkeling van een groeimindset en de afname van mentale gezondheidsproblemen. Omdat een mindset-interventie voor jongeren met een LVB ontbrak, is binnen Pluryn ‘De Groeifabriek’ ontwikkeld. Dit is een online mindset-interventie en bestaat uit zes sessies van 30-45 minuten. Middels animaties, (interactieve) opdrachten en filmpjes met verhalen van ervaringsdeskundigen leren jongeren geloven in hun eigen kracht om verandering in hun leven aan te brengen en hun doorzettingsvermogen te vergroten. Een werkboek, reminders en attributen helpen om de transfer te maken naar het dagelijks leven.

De Groeifabriek is geregistreerd in de Databank Effectieve Jeugdinterventies als ‘Effectief volgens eerste aanwijzingen’.

Download hier de presentatie over De Groeifabriek.

Meer informatie: https://degroeifabriek.pluryn.nl/home/

Bijeenkomst 2 - 8 september 2022

Van extreme meningen tot polarisatie en radicalisering bij jongeren/jongvolwassenen met een LVB

Vandaag de dag horen we steeds meer over mensen met extreme meningen en termen zoals polarisatie en radicalisering. Ook van onze deelnemers horen we dat dit thema bij jeugdigen met een LVB leeft en dat er behoefte is aan meer kennis en handvatten.

Jongeren/jongvolwassenen met een LVB lijken extra kwetsbaar voor deze problematiek, bijvoorbeeld omdat zij meer moeite hebben met het toetsen van informatie, of omdat ze in extreme groepen makkelijker verbinding maken dan elders in de samenleving.

Introductie op het onderwerp
Andries Schilperoord, Gz-psycholoog bij Levvel.

Lees in het artikel van Andries Schilperoord en Annematt Collot d’Escury meer over waarom complottheorieën gemakkelijk gehoor vinden bij kwetsbare jongeren én wat het devies is: blijf in gesprek.

Van extreme meningen tot polarisatie en radicalisering: ontstaansgronden, herkennen en voorkomen
Stijn Sieckelinck, lector Youth Spot van de Hogeschool van Amsterdam

Stijn is auteur van Reradicaliseren (2017). Daarin geeft hij een pedagogische visie op de radicalisering van jongeren. Tijdens deze bijdrage ging hij kort in op wat bekend is over de ontstaansgronden van extreme meningen tot polarisatie, maar ook op hoe je het kunt herkennen en hoe je om kunt gaan met jongeren met extreme meningen of extreem gedrag.

Bekijk hier een video van Stijn Sieckelinck waarin hij uitlegt hoe je in gesprek gaat met iemand met een extreme mening.

Richtlijn Radicalisering en hoe geven we LVB een plek in de richtlijn
Hannes van de Ven, onderzoeker/adviseur bij het Nederlands Jeugdinstituut

Hannes vertelde over de Richtlijn Radicalisering voor Jeugdhulp en Jeugdbescherming (in ontwikkeling). Daarin worden handvatten gegeven voor het signaleren, beoordelen en aanpakken van radicalisering. Die zijn voortgekomen uit de verkenning van knelpunten onder jeugdprofessionals. In de Richtlijn zal ook aandacht worden besteed aan jeugdigen met een LVB. Met de aanwezigen is besproken wat daarover in de Richtlijn opgenomen moet worden.

Lees hier meer over de ontwikkeling van de richtlijn Radicalisering.

Uitwisseling praktijkervaringen
Aan het einde van de sessie zijn er nog ervaringen uitgewisseld.

Download hier de presentaties van de lunchbijeenkomst.

Bijeenkomst 1 - 12 mei 2022

E-learning Zie jij het, die LVB?

Tijdens deze lunchsessie hebben we onze e-learning Zie jij het, die LVB? gepresenteerd.
Meer uitgebreide informatie over de e-learning vind je hier.