LVB Onderzoek & Praktijk is een uitgave voor professionals uit de praktijk en onderzoekswereld. In dit tijdschrift delen we nieuwe inzichten en ervaringen op het gebied van werken met cliënten met LVB- problematiek.
Dit tijdschrift is een uitgave van het Landelijk Kenniscentrum LVB en verschijnt ieder voor- en najaar. Alle artikelen zijn peer-reviewed. Inhoudelijke bijdragen zijn welkom!
Bijdragen kunnen geleverd worden in de vorm van een artikel, discussiestuk, column, verslag van een congres, notitie over een onderzoek, reactie op een verschenen artikel, recensie over een publicatie, tips over cursussen en workshops, et cetera.
De redactie geeft waar nodig commentaar op ingezonden kopij en samen met de auteur(s) wordt de definitieve versie vormgegeven.
In de auteursrichtlijnen staan de voorwaarden waaraan een publicatie moet voldoen. Alvast een paar belangrijke aanwijzingen:
De deadline voor het voorjaarsnummer is 1 maart.
Voor het najaarsnummer is de deadline 1 september.
Hoofdredacteur
Mariët van der Molen
Correspondentie, kopij
Landelijk Kenniscentrum LVB
t.a.v. Redactie LVB Onderzoek & Praktijk
Churchilllaan 11
3527 GV Utrecht
E-mail: redactie@kenniscentrumlvb.nl
Vermenigvuldiging Nezzo print en creatie – Druten
www.nezzo.nl
ISSN printversie 2950-6409
ISSN online/pdf-versie 2950-6417
Hoofdredacteur: Mariët van der Molen
Redactie: Anika Bexkens, Annematt Collot d’Escury-Koenigs, Jolanda Douma, Valerie Fictorie, Annie de Groot, Hendrien Kaal, Marnix Loer, Gabriëlle Mercera
Maroesjka van Nieuwenhuijzen, Andries Schilperoord
Tekstcorrecties: Jolanda Douma
Mensen met een licht verstandelijke beperking (LVB) lopen nog vaak tegen drempels aan in de geestelijke gezondheidszorg. In het openingsartikel van deze editie laten Linden en collega’s zien hoe praktijk, onderzoek en ervaringskennis samen kunnen helpen deze kloof te verkleinen. Door te werken aan betere herkenning, communicatie en samenwerking in de eerstelijnszorg, ontstaat stap voor stap een zorgnetwerk dat inclusiever en toegankelijker is.
Naast geestelijke gezondheid besteden we in dit nummer ook aandacht aan een ander vaak onderbelicht thema: woonhygiënische problematiek bij mensen met een LVB. Verzamelgedrag en woningvervuiling komen vaker voor dan verwacht en kunnen ingrijpende gevolgen hebben voor zowel cliënten als begeleiders. Kaal en collega’s laten zien hoe complex deze situaties zijn en hoe belangrijk het is een balans te vinden tussen autonomie en veiligheid.
Deze editie staat verder vol interessante bijdragen: rubrieken over passend onderwijs en werk, zelfstandig wonen, kunst en eenzaamheid, samenvattingen van een oratie en vijf promoties, de Handreiking zelfrapportage LVB, én de congresbundel van het jubileumcongres van het Landelijk Kenniscentrum LVB met daarin samenvattingen van de workshops van die dag.
We hopen dat dit nummer u inspireert om met open blik te blijven leren, samenwerken en vernieuwen binnen de LVB-zorg.
Mariët van der Molen
Alle eerdere uitgaven zijn te vinden op de productenpagina door in het selectiemenu aan de linkerkant te selecteren op Tijdschrift.
Linden, Van Dijk, Dalemans, Moser, Bastiaens & Van Bokhoven
Mensen met een licht verstandelijke beperking (LVB) hebben een verhoogd risico op psychische problemen, terwijl psychosociale zorg vaak onvoldoende aansluit op hun behoeften. Binnen het Uniform Instroommodel Mentale Gezondheid (UIM) in Zuid-Limburg is daarom een participatief actieonderzoek uitgevoerd met zorgprofessionals én ervaringsdeskundigen. Dit resulteerde in twee interventies: 1) scholing van huisarts, praktijkondersteuners en doktersassistenten in het herkennen en begeleiden van mensen met een LVB en 2) visuele gesprekshulpmiddelen voor begrijpelijke communicatie en verwijzing. Eerste resultaten tonen meer bewustzijn en betere communicatie, al vraagt duurzame verbetering in de zorg voor mensen met een LVB ook om inclusieve en interprofessionele samenwerking.
Kaal, Gast & Scholte ter Horst
Woonhygiënische problematiek – zoals verzamelgedrag en woningvervuiling – in combinatie met een LVB krijgt nog weinig aandacht, terwijl begeleiders vaak onmacht ervaren. In dit onderzoek onder 437 cliënten van Middin voldeed 13,8% aan de criteria voor verzamelproblematiek; 8,4% leefde in een vervuilde woning. De gevolgen kunnen ingrijpend zijn. Vaak is er sprake van beperkt probleeminzicht. De resultaten tonen aan dat het standaard zorgaanbod niet altijd voldoende is. Meer aandacht voor tijdige signalering van de problematiek, betere ketensamenwerking, passende juridische kaders en begeleiding met respect voor autonomie, is hard nodig.
De Groot
Het doel van het onderwijs is leerlingen de ruimte te geven zich te ontwikkelen tot verantwoordelijke personen in de samenleving. Verantwoordelijk als persoon voor jezelf als lid van een gezin, werknemer en als burger in de maatschappij. Iedereen mag meedoen en niemand wordt buitengesloten. Het onderwijs moet zó zijn ingericht dat we het niet gek vinden dat leerlingen anders zijn, anders leren en zich anders ontwikkelen.
Douma
De overgang van wonen op een behandelgroep naar zelfstandig wonen kan een grote uitdaging zijn voor jongeren met een LVB. Prinsenstichting heeft daarvoor een tussenstap gerealiseerd. In een appartementencomplex huurt Prinsenstichting 9 appartementen voor deze jongeren die in zorg zijn bij Behandelcentrum De Schar en toe zijn aan een volgende stap. In een eigen appartement wordt een jongere gedurende 3 jaar gecoacht richting zoveel mogelijk zelfstandig wonen.
Collot d’Escury
De rubriek ‘Op de zeepkist: Inspiratie uit de praktijk’ is bedoeld voor mensen werkzaam in de zorg voor mensen met een LVB die hun enthousiasme willen delen over een bepaalde werkwijze, methode, bejegening of activiteit. Het doel van de rubriek is het inspireren van de lezer. In deze LVB Onderzoek & Praktijk geven wij het woord aan Annematt Collot d’Escury, GZ-psycholoog, K & J specialist bij Mind@Work.
Aan het eind van deze zomer ging Rick Kwekkeboom, lector Langdurige Zorg en Ondersteuning aan de Hogeschool van Amsterdam, met pensioen en nam zij na ruim 40 jaar afscheid van werk in loondienst als onderzoeker op het (brede) terrein van de langdurige zorg en ondersteuning. Daarmee stopte zij na ruim 10 jaar ook als lid van de Raad van Advies van het Landelijk Kenniscentrum LVB. Dit was voor het kenniscentrum een goede aanleiding om met Rick terug, maar vooral ook vooruit te kijken naar wat zij boeiend vindt aan de wereld van mensen met een licht verstandelijke beperking.
Prof. dr. André Mulder – Oratie Gestapeld zinverlies. Zingeving en zingevingsondersteuning van jongeren met licht verstandelijke beperkingen
Roel Kooijmans – Proefschrift ‘Why ask them? It’s about me!’
Robin Kranendonk – Proefschrift Recognizing and interviewing suspects with intellectual disability
Suzanne Lokman – Proefschrift Towards optimal support for people with mild intellectual disabilities and severe challenging behaviour: Unconditional, contextual and safe
Jeroen Knevel – Proefschrift In the pursuit of social inclusion: Social workers fostering social inclusion of people with mild intellectual disabilities
Wouter de Wit – Proefschrift Supporting sexual health: The perspectives of people with mild intellectual disabilities, relatives and support staff on sexual health, sex support and sex education
Aanbevelingen voor het ontwikkelen, aanpassen en afnemen van (diagnostische) instrumenten bij mensen met een LVB.
Op 26 juni jl. vond het Jubileumcongres van het Landelijk Kenniscentrum LVB (LKC LVB) plaats vanwege haar 25-jarig bestaan. De ochtend was gevuld met inspiratielezingen door Sharon Stellaard en Mark Mieras en een optreden van Theatergroep Kraak. Het middagdeel bestond uit workshops die werden ingevuld door de deelnemers (aangesloten (zorg) organisaties) van het LKC LVB, Academische Werkplaats Kajak en door het LKC LVB zelf. In deze editie vind je een samenvatting van deze workshops.
