Home » Tijdschrift LVB Onderzoek en Praktijk

Tijdschrift LVB Onderzoek en Praktijk

LVB Onderzoek & Praktijk is een uitgave voor professionals uit de praktijk en onderzoekswereld. In dit tijdschrift delen we nieuwe inzichten en ervaringen op het gebied van werken met cliënten met LVB problematiek.

Tijdschrift LVB Onderzoek & Praktijk

Dit tijdschrift is een uitgave van het Landelijk Kenniscentrum LVB en verschijnt ieder voor- en najaar. Alle artikelen zijn peer-reviewed. Inhoudelijke bijdragen  zijn welkom! 
Bijdragen kunnen geleverd worden in de vorm van een artikel, discussiestuk, column, verslag van een congres, notitie over een onderzoek, reactie op een verschenen artikel, recensie over een publicatie, tips over cursussen en workshops, et cetera.

De redactie geeft waar nodig commentaar op ingezonden kopij en samen met de auteur(s) wordt de definitieve versie vormgegeven.
In de auteursrichtlijnen staan de voorwaarden waaraan een publicatie moet voldoen. Alvast een paar belangrijke aanwijzingen:

  • De relevantie voor de LVB-zorg moet duidelijk aangegeven zijn.
  • Een bijdrage is maximaal 4700 woorden. 

De deadline voor het voorjaarsnummer is 1 maart. Voor het najaarsnummer is de deadline 1 september

E-mail de hoofdredactie
Hoofdredacteur
Mariët van der Molen

Hoofdredacteur 
Mariët van der Molen

Redactie
Anika Bexkens
Annematt Collot D’Escury-Koenigs
Jolanda Douma
Annie de Groot
Hendrien Kaal
Maroesjka van Nieuwenhuijzen
Albert Ponsioen
Andries Schilperoord
Hilde Tempel

Tekstcorrecties
Jolanda Douma

Vermenigvuldiging Nezzo print en creatie – Druten
www.nezzo.nl

Correspondentie, kopij 
Landelijk Kenniscentrum LVB
t.a.v. Redactie LVB Onderzoek & Praktijk
Churchilllaan 11
3527 GV  Utrecht

E-mail: redactie@kenniscentrumlvb.nl

ISSN printversie 2950-6409
ISSN online/pdf-versie 2950-6417

Bekijk en download gratis de nieuwste editie of ga direct naar losse artikelen

Najaarseditie 2024

Jaargang 22, nr 2.

Voorwoord

Kinderen van ouders met een licht verstandelijke beperking (LVB) worden vaker uit huis geplaatst en keren na een uithuisplaatsing minder vaak terug naar huis dan kinderen uit de reguliere populatie. In dit Najaarsnummer van LVB Onderzoek & Praktijk bespreken Veronica Baljé en haar vijf collega’s inzichten van ouders met een LVB rondom vier thema’s: wantrouwen, betrokkenheid, contactherstel en adequate hulp. Samen met ervaringskundige Femke reflecteren de onderzoekers over deze belemmeringen.

Anika Bexkens houdt in haar column een boeiend pleidooi om de oorspronkelijke, en bredere, definitie van evidence-based practice (weer) in te voeren. Zij geeft aan dat evicence-based practice een klinisch besluitvormingsmodel is, waarin de wetenschappelijke evidentie die er is, geïntegreerd wordt met klinische expertise en cliëntperspectieven, om zo tot de beste beslissing te kunnen komen over de behandeling van een cliënt of gezin. Dat betekent dus, dat we in de praktijk evidence-based kunnen werken, ook als niet alles wetenschappelijk onderzocht is.

Inge Zomervrucht en collega’s onderzochten effecten van psychomotorische gezinstherapie (PMGT), een combinatie van psychomotorische therapie en systeemtherapie. Hun aanzienlijke bijdrage bestaat uit twee delen; een systematisch literatuuronderzoek en een kwalitatief én kwantitatief pilotonderzoek. De resultaten laten zien dat er een positief effect van PMGT is op onder andere de interactie tussen de ouders en hun kind.

Al jarenlang verzorgen Albert Ponsioen en Joop Hoekman een cursus N=1 onderzoek via het Landelijk Kenniscentrum LVB. Zij zijn helder: willen we beter weten wat (voor wie) goed werkt in de zorg, dan moeten we N=1 onderzoek gaan doen. Dat wordt ons nu makkelijk gemaakt door twee publicaties van hun hand over N=1 onderzoek. Daarin leggen de auteurs uit hoe je op een eenvoudig en uitvoerbaar niveau aan de slag kan gaan. In dit nummer een korte samenvatting van de relevantie en bruikbaarheid van N=1 onderzoek en de linkjes naar de gratis te downloaden publicaties.

Tenslotte treft u in deze editie van het tijdschrift de samenvattingen van vier promoties die het afgelopen halve jaar plaatsvonden, inclusief de digitale link naar de betreffende proefschriften. Het gaat om de promoties van Jaap Olthof naar inclusie en exclusie van mensen met een LVB, van Sammy Roording-Ragetlie over het werkgeheugen en de trainbaarheid daarvan bij kinderen met een LVB en ADHD, ASS en/of leerstoornissen, van Suzanne Derks naar het meten en bevorderen van mentaliseren door mensen met een LVB, en tenslotte van arts VG Katrien Pouls naar de psychische zorg die geboden wordt aan mensen met een LVB in de huisartsenpraktijk.

Veel leesplezier en tot in het voorjaar van 2025!

“Waarom heb ik mijn kinderen niet bij me?” Uitdagingen rondom uithuisplaatsing en terugplaatsing bij ouders met een licht verstandelijke beperking

Baljé, van Burken, van Nieuwenhuijzen, Branje, Harder & Gabriëls

Kinderen van ouders met een licht verstandelijke beperking (LVB) worden vaker uit huis geplaatst en gaan na een uithuisplaatsing minder vaak terug naar huis dan de reguliere populatie. Dit vraagt om een aangepaste aanpak van professionals met aandacht voor de specifieke behoeften van deze gezinnen. Vier thema’s — wantrouwen, betrokkenheid, contactherstel en adequate hulp — spelen een rol in uithuisplaatsing en terugplaatsing bij deze gezinnen. In dit artikel reflecteren we samen met ervaringsdeskundige Femke op hoe deze thema’s als belemmerend worden ervaren door ouders met een LVB. Femke benadrukt het belang van duidelijke communicatie en het versterken van wat deze ouders wél kunnen. We bespreken het belang van een aanpak die ouders met een LVB beter ondersteunt in hun ouderrol, met specifieke aandacht voor hun mogelijkheden en ruimte voor gevoelens. Langdurige ondersteuning is hierbij essentieel om de betrokkenheid en het vertrouwen van ouders te vergroten en de belemmeringen te verminderen.

Op de barricades voor evidence-based werken

Bexkens

De schrijver van de column kan een gedragswetenschapper, een groepsleider, een wetenschappelijk onderzoeker, een beleidsmaker en/of een ouder zijn. Wat zij gemeen hebben, zijn hun ervaringen met mensen met een licht verstandelijke beperking. In deze LVB Onderzoek & Praktijk geven wij het woord aan Anika Bexkens. Zij is hoogleraar Evidence Based Clinical Practice for Child and Adolescent Mental Health aan de Universiteit Leiden, hoofdopleider GZ opleiding in Leiden en klinisch psycholoog in GGZ Delfland. Haar werkweek zal dus ongetwijfeld vol zijn, maar desondanks is Anika ook lid van de redactie van LVB Onderzoek & Praktijk.

Samen aan de slag: onderzoek naar psychomotorische gezinstherapie bij gezinnen met een kind met LVB

Zomervrucht, de Witt, van der Hoek, Hovenkamp-Hermelink & Dekker

De ontwikkeling van een kind met lichte verstandelijke beperkingen (LVB) leidt tot verschillende uitdagingen voor zijn of haar opvoeders. Wanneer er psychische en gedragsproblemen bij een kind zijn, dan hebben deze op verschillende vlakken invloed op het gezin. Op basis van praktijkervaringen en kennis over lichaams- en ervaringsgericht werken wordt in de jeugd- en gehandicaptenzorg al vele jaren psychomotorische therapie en systeemtherapie gecombineerd ingezet als psychomotorische gezinstherapie (PMGT). Desondanks ontbreekt tot nu onderzoek naar de werkzaamheid van PMGT bij deze doelgroep.
Door middel van systematisch literatuuronderzoek en praktijkonderzoek is onderzocht wat de invloed van het PMGTtraject op de interactie binnen het gezin met minimaal één kind met LVB is en wat de ervaringen van het gezin en de betrokken behandelaren zijn. Het praktijkonderzoek omvat kwantitatief en kwalitatief onderzoek met herhaalde metingen.
Uit dit allereerste pilotonderzoek naar PMGT komen aanwijzingen naar voren dat PMGT een waardevolle behandeling kan zijn voor gezinnen waarin sprake is van disfunctionele interactiepatronen. De therapie lijkt een positief effect te hebben op de interactie tussen ouder(s) en kind en zorgt ervoor dat het gezin meer rust ervaart. Het ervaringsgericht werken en samen als gezin plezier hebben, bleken de belangrijkste werkzame factoren.

Publicatie: Handleiding N=1 onderzoek

Hoekman & Ponsioen

Al jarenlang verzorgen Albert Ponsioen en Joop Hoekman een cursus N=1 onderzoek via het Landelijk Kenniscentrum LVB. Zij zijn helder: willen we beter weten wat (voor wie) goed werkt in de zorg, dan moeten we N=1 onderzoek gaan doen. Dat wordt ons nu makkelijk gemaakt door twee publicaties van hun hand over N=1 onderzoek. Daarin leggen de auteurs uit hoe je op een eenvoudig en uitvoerbaar niveau aan de slag kan gaan. In dit nummer een korte samenvatting van de relevantie en bruikbaarheid van N=1 onderzoek en de linkjes naar de gratis te downloaden publicaties.

Promotienieuws

Olthof, Roording-Ragetlie, Derks en Pouls

Hier leest u de samenvattingen van vier promoties die het afgelopen halve jaar plaatsvonden, inclusief de digitale link naar de betreffende proefschriften. Het gaat om de promoties van Jaap Olthof naar inclusie en exclusie van mensen met een LVB, van Sammy Roording-Ragetlie over het werkgeheugen en de trainbaarheid daarvan bij kinderen met een LVB en ADHD, ASS en/of leerstoornissen, van Suzanne Derks naar het meten en bevorderen van mentaliseren door mensen met een LVB, en tenslotte van arts VG Katrien Pouls naar de psychische zorg die geboden wordt aan mensen met een LVB in de huisartsenpraktijk.