Over een LVB

LVB in het kort

Een LVB is meer dan het hebben van een lagere intelligentie. Ook een beperking in de adaptieve vaardigheden spelen een cruciale rol. Als we het hebben over adaptieve vaardigheden, dan bedoelen we conceptuele, sociale en praktische vaardigheden. Er is sprake van een adaptieve beperking als iemand niet kan voldoen aan wat bij de kalenderleeftijd en de eigen cultuur in het algemeen verwacht wordt.

Bij een LVB speelt meer dan een IQ

Alleen een IQ-score is niet genoeg om te bepalen welke ondersteuning nodig is. Ook de inschatting van het verminderde sociaal aanpassingsvermogen is hiervoor belangrijk.

Cognitieve ontwikkeling
Een licht verstandelijke beperking uit zich in een IQ-score tussen de 50 en 70. In Nederland kunnen mensen met een IQ-score tussen de 70 en 85 die eigenlijk zwakbegaafd zijn en (ernstige) bijkomende problematiek hebben, eveneens gebruik maken van de zorg voor mensen met een LVB. Dat is zo geregeld omdat die zorgverlening vaak de beste ondersteuning biedt.

Verminderde adaptieve vaardigheden
Hieronder verstaan we een bepaalde mate van een achterstand in:

• Conceptuele vaardigheden zoals kunnen lezen, schrijven en rekenen.
• Sociale vaardigheden zoals communiceren en het oplossen van sociale problemen.
• Praktische vaardigheden zoals persoonlijke verzorging en gebruik maken van openbaar vervoer.

Een licht verstandelijke beperking ontstaat gedurende de ontwikkelingsperiode, doorgaans is dat tot het 22ste jaar. Dat betekent dat de beperking niet het gevolg is van bijvoorbeeld een ongeluk.

LVB komt vaker voor dan je denkt

Onderzoek van het SCP laat zien dat er in Nederland naar schatting ruim 1 miljoen mensen zijn met een IQ tussen de 50 en 85 met bijkomende problemen. Ongeveer 11.000 kinderen en jongeren raken ernstig in de problemen. Vaak omdat er sprake is van meervoudige complexe problematiek, zoals ernstige gedragsproblemen, verslaving en schooluitval. De precieze omvang van de doelgroep is om verschillende redenen niet bekend:

• Veel mensen met een LVB doen moeite om hun beperkte verstandelijke vermogens te verhullen en hebben geleerd zich streetwise te gedragen.
• Als mensen met een LVB geen hulpvraag hebben (door bijvoorbeeld een steunend netwerk) wordt de LVB vaak niet herkend.
• Er is nog weinig ervaring met instrumenten die (beperkte) adaptieve vaardigheden kunnen meten.
• Het IQ van inwoners van Nederland wordt natuurlijk niet standaard gemeten en geregistreerd.

Meer hierover op de pagina LVB in de samenleving

Het begint met tijdige herkenning

Het tijdig herkennen van een LVB is belangrijk. Veel problemen zijn te voorkomen als tijdig de juiste ondersteuning of behandeling wordt ingezet. Lees meer over herkennen van een LVB op de pagina Signaleren, Screenen en Diagnostiek

Ons kenniscentrum heeft tevens diverse tools, handreikingen en publicaties die helpen bij die vroegsignalering en herkenning. Bekijk de praktische tools in onze Toolkit Blik op LVB

Meedoen is niet vanzelfsprekend

Mensen met een LVB worden vaak overvraagd op school, op het werk en in het dagelijks contact met mensen of instanties. Er wordt dan meer gevraagd dan ze aan kunnen. Dit kan leiden tot faalervaringen, frustratie en een negatief zelfbeeld. Deze negatieve gevoelens kunnen zich op den duur uiten in opstandig gedrag en andere emotionele of gedragsproblemen. Als gevolg hiervan is de kans groter dat mensen met een LVB afhaken op school. Door het ontbreken van een goede opleiding komen ze vervolgens moeilijker aan het werk. Hun maatschappelijk functioneren wordt hierdoor belemmerd. Verdere problematiek zoals eenzaamheid of schulden liggen dan al snel op de loer.

Op de pagina LVB & Participatie staat hoe je in verschillende leefgebieden rekening kunt houden met de mogelijkheden van mensen met een LVB.

Op de pagina Risico’s lees je meer over de diverse problematiek waar mensen met een LVB mee te maken kunnen krijgen.