Mensen met een licht verstandelijke beperking (LVB) ervaren vaker dan leeftijdsgenoten zonder een LVB traumatische en/of stressgerelateerde klachten. Zo vaak zelfs, dat van de mensen met een LVB in de zorg, zeker de helft een ingrijpende gebeurtenis heeft meegemaakt.
Niet goed verwerkte trauma’s kunnen zich ontwikkelen tot een posttraumatische stressstoornis (PTSS) en veel dagelijks lijden tot gevolg hebben. Desondanks worden traumagerelateerde problemen bij mensen met een LVB vaak niet voldoende erkend, herkend en behandeld. Hierdoor missen velen van hen een effectieve behandeling, terwijl EMDR-therapie met de juiste aanpassingen veilig en potentieel effectief is voor de behandeling van PTSS bij deze doelgroep. Daarnaast bestaat er een goede intensieve traumabehandeling voor gezinnen met LVB. In de Handreiking Tijdig signaleren en behandelen van trauma- en stressorgerelateerde problemen lees je hier meer over.
Ondanks de grotere kwetsbaarheid voor traumagerelateerde klachten bij mensen met een LVB, worden deze dikwijls niet als zodanig herkend en gediagnosticeerd.
Recent onderzoek door Nieuwenhuis et al. (2019) toont aan dat mensen met een LVB die langdurig in de GGZ worden behandeld, meer traumatische ervaringen hebben dan patiënten zonder vermoedens van een LVB en de diagnose posttraumatische stressstoornis blijkt regelmatig gemist te worden. Zie de factsheet LVB & GGZ.
Het Landelijk Kenniscentrum LVB/AW Kajak is momenteel betrokken bij de ontwikkeling van een Richtlijn voor signalering, diagnostiek en behandeling van psychotrauma bij mensen met een verstandelijke beperking van Viveon, de Academische Werkplaats van ’s Heeren Loo en VU.
Tijdig signaleren en behandelen van trauma- en stressorgerelateerde problemen bij jeugdigen en jongvolwassenen met een licht verstandelijke beperking
Tijdig signaleren en behandelen van trauma- en stressorgerelateerde problemen bij jeugdigen en jongvolwassenen met een licht verstandelijke beperking
Zoek je naar meer informatie voor de praktijk?
In overzicht van informatiebronnen LVB & GGZ van ons Kenniscentrum lees je in de paragraaf ‘Specifieke stoornissen/probleemgebieden’ wat bekend is over volwassenen met een LVB en een posttraumatische stressstoornis (PTSS) en/of trauma.
Webpagina’s Kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie
De informatie op de pagina over trauma en kindermishandeling bij kinderen en adolescenten geldt in de basis ook voor kinderen en adolescenten met een LVB. Daarnaast is er ook nog een aparte pagina over chronisch trauma.
Richtlijnen Jeugdhulp en Jeugdbescherming
De richtlijn Signaleren traumagerelateerde problemen, geeft aanbevelingen voor het signaleren van traumagerelateerde klachten en het toeleiden naar passende zorg. Ook dit gaat over jeugdigen zonder een LVB, maar de inhoud geldt ook voor jeugdigen met een LVB.
Video van het Centrum voor Consultatie en Expertise
Een video over trauma als overlevingsgedrag, ook bij mensen met een (licht) verstandelijke beperking.
GGZ-zorgstandaard
De ggz-zorgstandaard Psychotrauma- en stressorgerelateerde stoornissen is ook voor mensen met een LVB relevant.
Website Poli+
Op de website van Poli+ zijn een aantal werkboeken te downloaden voor mensen met een LVB/laag IQ en psychische problematiek, zoals een module over stabilisatietechnieken tijdens EMDR (pdf). De beschreven technieken bieden de patiënt, maar ook de therapeut en begeleider meer gereedschap, meer vaardigheden en meer vertrouwen om met (overspoelende) emoties om te gaan.
Presentaties uit de themamiddag van het Landelijk Kenniscentrum LVB i.s.m. met Koraal en Ambiq over Trauma-Informed Care (TIC).
Onderzoeksposter
Poster van promotieonderzoek naar screening, diagnostiek (DITS-LVB) en behandeling (intensieve EMDR met roterende therapeuten) van PTSS bij mensen met een LVB.
