Een licht verstandelijke beperking (LVB) kan in combinatie met ongunstige omgevingsfactoren iemand kwetsbaar maken voor bijkomende problematiek. Hierbij kun je bijvoorbeeld denken aan schooluitval, verslaving, criminaliteit of uitbuiting. Bij die laatste twee is de scheidingslijn tussen slachtoffer- en daderschap soms flinterdun.
Er is een wisselwerking tussen een LVB en ongunstige omstandigheden die een verhoogd risico op problematiek tot gevolg heeft. Door tijdige herkenning van deze risicovolle omstandigheden is het mogelijk preventief te handelen en passende ondersteuning te bieden.
Deze situaties zijn vaak lastig te doorgronden en complex. Dit vraagt om goede samenwerking tussen verschillende domeinen. Werk je in het sociaal domein, het onderwijs/leerplicht, de (jeugd)zorg of de strafrechtketen, dan kun jij het verschil maken.
Kenmerken van een LVB die mee kunnen spelen in een verhoogd risico op slachtofferschap zijn bijvoorbeeld een grotere mate van beïnvloedbaarheid en een beperkter sociaal netwerk (sociale steun).
LVB-kenmerken gerelateerd aan het vertonen van risicovol gedrag zijn onder andere impulsief handelen en meer moeite hebben met het overzien van de gevolgen van gemaakte keuzes of gedrag.
Wat betreft omgevingsfactoren spelen bijvoorbeeld een problematische gezinssituatie, schooluitval, ‘verkeerde vrienden’ en wonen in een kwetsbare wijk een rol voor zowel slachtofferschap als risicovol of overschrijdend gedrag.
In zijn algemeenheid vinden mensen met een LVB steeds minder aansluiting met de maatschappij, door onder andere verminderde (arbeids)kansen als gevolg van het ontbreken van een startkwalificatie en toenemende digitalisering. Dit verhoogt het risico op diverse bijkomende problematiek.
Ook problematiek als pesten en radicalisering komt voor bij mensen met een LVB. Jeugdigen met een LVB worden vaker gepest dan leeftijdsgenoten zonder een beperking, maar kunnen (onbewust) ook zelf pesten. Dit komt doordat zij bijvoorbeeld meer moeite hebben met het begrijpen van intenties en emoties van een ander. Hierover lees je meer op deze pagina van het Nederlands Jeugdinstituut.
Wat jeugdigen en (jong)volwassenen kwetsbaar maakt voor radicalisering is dat zij vaker het gevoel hebben dat zij er niet bij horen in de maatschappij, meer moeite hebben met kritisch denken en meer geneigd zijn te vertrouwen op kennis van anderen. Wat dit vraagt van de begeleiding van jongeren met een LVB die mogelijk radicaliseren lees je op deze pagina van het Nederlands Jeugdinstituut.
Het tijdig herkennen van een LVB speelt een belangrijke rol in het voorkomen of aanpakken van dergelijke problemen. Op deze themapagina is over verschillende onderwerpen informatie te vinden. Per onderwerp gaan we dieper in op de link met een LVB, reiken we tools aan en leggen we de verbinding naar andere informatiebronnen en organisaties die (ook) actief zijn in de aanpak van deze problematiek.
Van basisinformatie tot tools voor professionals met LVB-kennis
Gratis kennismaken met signaleren en ondersteunen van mensen met een LVB
De antwoorden op vaak gestelde vragen vind je op deze pagina
Stond je vraag niet bij FAQ of wil je één van onze medewerkers spreken?
